Voor de aankomende maand heeft het Beursplein in het hart van Amsterdam een groene aankleding gekregen. In opdracht van BIZ Damrak-Beursplein heeft de Koninklijke Ginkel Groep bomen en vaste planten op het plein in geplaatst. Wat de actie naast de planten zelf zo groen maakt, is het idee om alle materialen en beplanting her te gebruiken. Uw ziet een tijdelijke tentoonstelling van slimme en duurzame beplanting, een vaak nog veel te weinig toegepaste kans!
In het kader van duurzaamheid is een slimme omgang met materialen belangrijk. Zo zijn kleding, (bouw)materialen, meubels en speelgoed al vaak tweede hands te koop. Een mooie, maar vaak nog veel te weinig toegepaste gedachte om ook groen her te gebruiken. Nadat de Floriade Expo enkele weken geleden afgelopen was, kwam het idee op om op zoek te gaan naar beplanting van de kavels op het Floriade terrein in Almere. Binnen de kortste tijd is het, met dank aan hoveniersbedrijf Frisia Bergum, welke de beplanting aan de Koninklijke Ginkel Groep heeft geschonken, gelukt om bomen en vaste planten van de Floriade op te halen. Samen met toegevoegde wintergroene beplanting kleden de planten van kavel 127 nu het Beursplein, een echte tentoonstelling van groene circulariteit. Alle op het plein te zien onderdelen kunnen ook na december weer gebruikt worden.
In deze tijd van het jaar, waar inheemse beplanting en de meeste bomen hun groen langzaam verliezen en uitgebloeid zijn, vormen vaste planten een groen hoogtepunt in de grijzer wordende stad. Groen heeft een centrale functie en biedt gelijk meerdere ecosysteem diensten- voor de mens en de Amsterdamse fauna. Naast baten zoals het vastleggen van CO2, het zuiveren van de lucht en het verhogen van de biodiversiteit heeft stedelijk groen ook een belangrijke functie van verkoeling van een steeds warmer wordend stedelijk klimaat. Voornamelijk bomen verkoelen straten door hun schaduwwerking en het verdampen van water. Maar ook lagere beplanting heeft deze effect, elk plantvak helpt mee om onze steden in toekomst leefbaar te houden. Daarnaast heeft groen een positief effect op het wellbevinden van ons allen. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt een stress minderende effect van groen op ons mensen. Wij kunnen beter concentreren, worden minder ziek en voelen ons gelukkiger in een groene omgeving – Niet onbelangrijk voor de vele mensen die in het centrum van Amsterdam rondom het Beursplein werken.
Naast ons mensen profiteren ook talrijke dieren in het najaar van wintergroene en laatbloeiende planten. Nog actieve insecten komen op nectarrijke bloemen af, wintergoen blad en uitgebloeide zaaddozen en bloeiwijzen bieden schuil- en overwinteringsplek. Zaden en bessen zijn populair bij stadsvogels zoals bijvoorbeeld de beschermde huismus. Soorten die bijzonder waardevol zijn, omdat zij nu nog nectar bieden is bijvoorbeeld klimop. Deze soort bloeit juist in het najaar en winter, wanneer er bijna geen andere soort meer bloeit. Door de droge zomer dit jaar, hebben veel planten een tweede of zelf derde bloeiperiode. Zo ook de kleurrijke asters, rudbeckias en nagelkruid in de plantbakken op het Beursplein. Ook in de tuin is het van grote ecologische waarde als de planten niet allemaal gelijk kort gesnoeid worden. Een iets rommelige tuin is een biodivers paradijs, en je verbaast je soms hoe snel de dieren een nieuw plekje ontdekken. Een paar kleurrijke highlights uit de plantenbakken:
- Dropplant of Agastache is een vaste plant, die redelijk winterhard is en waarvan de bloemen zeer aantrekkelijk zijn voor bijen, hommels en vlinders. Het is bovendien een langbloeiende plant. In de winter verliest Dropplant zijn blad en de stengels sterven af. In het voorjaar begint de snelgroeiende plant weer aan een groeispurt en is al snel weer 0.50 tot 1.50 m hoog, afhankelijk van de soort. De plant komt oorspronkelijk voor in China, Japan en Noord Amerika. Van de Dropplant bestaan wel 20 verschillende soorten in blauw, paars, roze en witte kleuren. De plant dankt zijn naam aan de geur die de bladeren afgeven als je eroverheen wrijft of de bladeren kneust. Je ruikt dan een anijs/ drop geur.
2. Sedum of Hemelsluitel, is op dit moment goed te herkennen aan de grote uitgebleode schermvormige bloeiwijzen. Een van de reden waarom Sedum een geweldige plant is dat hij kleur toevoegt aan de border wanneer de meeste vaste planten over hun hoogtepunt heen zijn. Hij bloeit vanaf begin augustus tot in de late herfst. Hij verlengt dus het nectaraanbod in het najaar, wanneer de plant nog druk bezocht worde door vooral vlinders zoals het dagpauwoog. De kleuren van de platte bloemhoofden variëren van roze, robijnrood, paarsrood tot wit.
3. Asters spelen vaak de hoofdrol in nazomer- en herfstborders dankzij een overvloed aan kleurrijke bloemen, én een lange bloeiperiode. De meeste soorten komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika, maar er zijn ook enkele soorten inheems in Nederland en België. Herfstaster is zoals de boven genoemde soorten zeer aantrekkelijk voor bijen en vlinders vanwege de late bloei.
4. Helleborus, ook wel kerstroos of nieskruid genoemd, is een zeer geliefde vaste plant in de tuin. Dit komt mede doordat de sterke planten in de winter al bloeien met prachtige bloemen. De tientallen soorten helleborus die in Zuid- en Midden-Europa tot in West-Azië voorkomen, behoren tot de boterbloemenfamilie. De meest bekende variant hiervan is de kerstroos, ofwel helleborus niger. Deze soort hebben wij ook op het Beursplein aangeplant. Vanaf november tot in maart zijn de prachtige bloemen te zien. Zelfs sneeuw of vorst doen de kerstroos niets. Als de tuinplant het naar z’n zin heeft, komt hij elk jaar opnieuw tot bloei.
Ook is een van de boomsoorten een lijsterbes. Wilde lijsterbes is een inheemse boomsoort, die zeer winterhard is en vanwege zijn bloei in het voorjaar en de rode bessen in het najaar een hoge esthetische waarde heeft. Ook voor de dieren is de lijsterbes van grote waarde, want vogels zijn gek op de vruchten van deze boom.
Het groen is nog tot 19 december op het Beursplein te zien. U bent van harte uitgenodigd om zelf eens te komen kijken! Om her cirkeltje rond te maken, hebben wij ook na december een nieuw thuis voor de beplanting nodig. Geeft jij de 4 bomen een nieuw thuis? Laat het ons weten en win een duurzame nestkast. Laat het ons weten via: sdevries@damrakbeursplein.amsterdam
Wij wensen alle Amsterdammers veel plezier met het groen en hopen dat uw zelf ook inspiratie krijgt voor een groene en gezonde leefomgeving op uw naast gelegen plein, straat, dak, gevel of tuin!
